-
1 ιερα
Iἥ2) (sc. γραμμή)( в шахматной или шашечной игре) священная линия (неприкосновенный ряд фигур, которые пускались в ход лишь по израсходовании остальных)
τὸν или τέν ἀφ΄ ἱερᾶς (sc. λίθον) κινεῖν погов. Plut. — двинуть камешек из неприкосновенного ряда (игральной доски), т.е. пускать в ход последние средстваIIион. ἱρά τά1) жертвенные дары, жертвоприношение, жертваἱ. ῥέζειν и διδόναι Hom. или ἔρδειν Hes. — приносить жертву, совершать жертвоприношение
2) внутренности жертвенного животного ( на которых гадали жрецы), т.е. знамения, священные приметыτὰ ἱ. καλά ἐστι или γίγνεται Xen. — приметы складываются благоприятно
3) священные обряды(ξεινικά Her.)
τὰ τῆς σωτείρας ἱ. Arst. — обряды в честь богини-избавительницы, т.е. Деметры -
2 ἱερός
Aἱερὸς ἀκτή Hes. Op. 597
, 805, Orac. ap. Hdt.8.77: [dialect] Ion. and poet. [full] ἱρός, ή, όν (v. sub fin.): [dialect] Dor. and N. Greek [full] ἱᾰρός IG22.1126.20, etc.: [dialect] Aeol. [full] ἶρος Sapph.Supp.23.25, Alc.Supp.8.4, but [full] ἴαρος (corr. from ἴερ-) Sapph. Supp. 20a.6: [comp] Sup. (lyr.), Pl.Lg. 755e.I filled with or manifesting divine power, supernatural,ἱ. ἲς Τηλεμάχοιο Od.2.409
, al.;ἱ. μένος Ἀλκινόοιο 8.421
, etc.; ἄλφιτον, ἀλωαί, Il.11.631, 5.499;Δημήτερος ἱερὸς ἀκτή Hes.Op.
Il.c.; of natural objects or phenomena, rivers, Od.10.351, Il.11.726, E.Med. 410 (lyr.); λιβάς, of the Spercheus, S.Ph. 1215 (lyr.); ἱεραὶ βῆσσαι Κίρκης 'faery', Od.10.275; ἱ. ἦμαρ, κνέφας, Il.8.66, 11.194; ; ἱερὸς δίφρος (where δ. perh.= ἵπποι) Il.17.464; after Hom.,ἱ. χεῦμα θαλάσσης A.Fr. 192
(anap.);ἱ. κῦμα E.Hipp. 1206
, cf. Cyc. 265; ; (lyr.); ὕπνος, of death, Call.Epigr.11; ἔστι μὲν οὐδὲν ἱ. no great matter, Theoc.5.22.II of divine things, holy,ἱεροῖς ἐν δώμασι Κίρκης Od.10.426
;ἱ. γένος ἀθανάτων Hes.Th.21
; λέχος, of Zeus, ib.57; δόσις the gift of God, ib. 93; πόλεμος holy war, ' crusade', Ar.Av. 556, etc.2 of earthly things, hallowed, consecrated,βωμοί Il.2.305
; ἱ. δόμος, of the temple of Athena, 6.89;ἱ. ἑκατόμβη 1.99
, 431, etc.;ἐλαίη Od.13.372
; , etc.; ἱρὰ γράμματα hieroglyphics, Hdt.2.36; but ἱ. γράμματα of the Holy Scriptures, 2 Ep.Tim.3.15;ἱ. βύβλοι OGI56.70
(Canopus, iii B.C.); ἱ. ἄγαλμα, τρίπους, S.OT 1379, E. Ion 512, etc.; , etc.; ; ἱ. σώματα, of ἱερόδουλοι, Str.6.2.6;χῆνες Plu.2.325c
; of animals regarded as 'taboo', [κριοί] εἰσί σφι ἱ. διὰ τοῦτο Hdt.2.42
; so perh.ἱ. ἰχθύς Il.16.407
; of the Roman Tribunes,= Lat. sacrosanctus,ἱ. καὶ ἄσυλος Plu.TG15
, etc.; of Augustus, Mon.Anc.Gr. 5.17; ἱ. νόμος law of sacrifice, D.21.35, cf. SIG685.81 (ii B.C.); ἱ. λόγος legend, Hdt.2.81, etc.;οἱ παλαιοὶ καὶ ἱ. λόγοι Pl.Ep. 335a
; ἱ. γάμος mystical marriage, a religious ceremony, Men.320, Phot. s.v.; opp. βέβηλος, as sacred to profane, D.H.7.8, AB223; but more freq.ἱ. καὶ ὅσιος Th.2.52
, X.Vect.5.4, etc.; cf. ὅσιος.3 under divine protection, freq. of places,Ἴλιος Il.5.648
, Alc.Supp.8.4;Πύλος Od. 21.108
; .6; Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον, Τροίης ἱερὰ κρήδεμνα, Od.1.2, Il.16.100;Ἀθῆναι Od.11.323
, cf. Pi.Fr.75, S. Aj. 1221 (lyr.), Ps.-Orac. ap. Ar.Eq. 1037;Σούνιον ἱρόν Od.3.278
; ἱ. κύκλος the judge's seat under the protection of Zeus, Il.18.504: with gen. of the divinity, ἄλσος ἱρὸν Ἀθηναίης, ἄντρον ἱρὸν νυμφάων, Od.6.322, 13.104, cf. Hdt.1.80,2.41, Ar.Pl. 937, X.An.5.3.13, etc.; ; χωρίον ὡς -ώτατον ib. 755e, cf. Ti. 45a; with gen. of a human being,Γναθίου.. ἱ. εἰμι IG12.920
.b of persons,φυλάκων ἱ. τέλος Il.10.56
;ἱ. πυλαωροί 24.681
;στρατός Od.24.81
;βασιλέες Pi.P.5.97
; ἱ. εὐσεβής τε, of Oedipus, S.OC 287; ἅνθρωπος ἱ. initiated, Ar.Ra. 652; c. gen. of a divinity, deuoted, dedicated, E.Alc.75, Pl.Phd. 85b.c under the Roman Empire,= sacer, imperial,ἐκ τῶν ἱερῶν τοῦ Καίσαρος γραμμάτων IGRom.4.571
(Aezani, ii A.D.); ὁ -ώτατος φίσκος, τὸ -ώτατον ταμιεῖον, ib.3.727 ([place name] Lycia), SIG888.10 (Scaptopara, iii A.D.), etc.; τὸ -ώτατον βῆμα (of the praefectus Aegypti), PHamb.4.8 (i A.D.): generally, worshipful,ἱ. σύνοδος OGI713.9
(Egypt, iii A.D.), etc.III as Subst.,1 [full] ἱερά, [dialect] Ion. [full] ἱρά, τά, offerings, victims,ἱερὰ ῥέξας Il.1.147
, etc.; ;διδόναι Od.16.184
;ἀλλ' ὅ γε δέκτο μὲν ἱρά Il.2.420
, cf. 23.207: less freq. in sg., ;θῦσαι ἱρά Hdt.1.59
, 8.54, etc.;θυσίας καὶ ἱρὰ ποιέειν Id.2.63
; ;ἱ. πατρῷα A.Th. 1015
;ἱ. ἐπιχώρια Democr.259
.b after Hom., omens afforded by sacrifice,τὰ ἱρὰ οὐ προεχώρεε χρηστά Hdt. 5.44
; τὰ ἱερὰ καλὰ [ἦν] X.An.1.8.15; simply οὐκ ἐγίγνετο τὰ ἱ. ib. 2.2.3.c generally, sacred objects or rites, Hdt.1.172,4.33;τῶν ὑμετέρων ἱ. καὶ κοινῶν μετεῖχον D.57.3
; of cult-images, IG Rom.3.800 (syllium).2 after Hom., [full] ἱερόν, [dialect] Ion. [full] ἱρόν, τό, holy place, Hdt.5.119,al.; opp. νηός, Id.2.170, cf. Th.4.90,5.18; freq. of a temple, ἔστι δὲ ἐν τῷ τεμένεϊ.. ἱρόν κτλ. Hdt.2.112; of the Jewish temple, LXX 1 Ch.29.4, Plb.16.39.4, Str.16.2.34, Ev.Matt.24.1.3 ἱερὸν τῆς δίκης a sacred principle of right, E.Hel. 1002.5 ἱεροί, οἱ, members of a religious college or guild, ib.5(1).1390.1, al. (Andania, i B.C.), prob. in SIG1010.7 ([place name] Chalcedon), etc.; also of women, [full] ἱεραί, αἱ, IG5(1). l.c., cf. 1511 ([place name] Sparta).b = ἱερόδουλος, ib. 1356 (Messenia, V B.C.), Inscr.Perg.572, GDI5702.39 ([place name] Samos).IV special phrases, post-Hom.,1 prov., ἱ. ἄγκυρα one's last hope, Plu. 2.815d, Luc.JTr.51, Fug.13, Poll.1.93, Gal.11.182.2 ἱ. βόλος, name of a throw at dice, Eub.57.1.3 ἱ. βοτάνη, v. βοτάνη.4 ἱ. (sc. γραμμή) (cf.γραμμή 111.1
), last line of draught-board,κινήσαις τὸν ἀπ' ἴρας.. λίθον Alc.82
, cf. Epich.225, Sophr.127; τὴν ἀφ' ἱερᾶς (v.l. τὴν ἱεράν) Plu.Cor.32.6 ἱ. λόχος, v. λόχος.7 ἱερά (sc. νίκη), ἡ, drawn contest, dead heat (because the prize was assigned to the god), SIG1073.48 (Olymp.); ποιῆσαι ἱεράν, of the competitor, Wood Ephesus, App.vi p.70; soἱ. ἀθλήματα Inscr.Olymp.56
;ἱερὸς ὁ στέφανος ἐκρίθη IG9(2).525
([place name] Larissa); τὸ παγκράτιον ἱ. ἐγένετο ib.527 (ibid.); ἱερός (sc. ἀγών) ib.7.2727.19, 24 (Acraeph.): metaph., ἱερὸν ποιῆσαι τὸν στέφανον 'divide the honours', Plb.1.58.5, 29.8.9.8 ἱ. νόσος epilepsy, Hdt.3.33, Hp.Morb. Sacr.tit., Thphr.HP9.11.3, etc., cf. Call.Aet.3.1.14: metaph.,τὴν οἴησιν ἱ. νόσον ἔλεγε Heraclit.46
( = Epicur.Fr. 224).9 ἡ ἱ. ὁδός the sacred road to Delphi, Hdt.6.34; also, from Athens to Eleusis, Cratin. 61, Paus.1.36.3, Harp. s.v.; and that from Elis to Olympia, Paus. 5.25.7.10 ἱ. ὀστέον, os sacrum, the last bone of the spine, Hp. Art.45, Plu.2.981d, Gal.UP5.8, etc.11 ἱ. συμβουλή sacred duty of an adviser, Pl.Ep. 321c, X.An.5.6.4, cf. Pl.Thg. 122b, Luc.Rh.Pr. 1.12 ἱ. σῦριγξ spinal canal, Poll.2.180.13 ἱερὰ τριήρης, of the Delian ship, or one of the state-ships (Salaminia or Paralos), D.4.34.14 freq. in geographical names, e.g. ἱ ἄκρα, in Lycia, Str. 14.3.8; ἱ. ἀκρωτήριον, in Spain, Cape St. Vincent, Id.2.4.3; ἱ. κώμη, in Lydia, Plb.16.1.8; ἱ. νῆσος, one of the Liparean group, Th.3.88; one of the insulae Aegates, Plb.1.60.3.V Adv. - ρῶς holily, ἀποθανεῖν v.l. in Plu.Lyc.27. [[pron. full] ῐ by nature, but sts. [pron. full] ῑ in [dialect] Ep., esp. in endings of hexameters, ἱ. ἰχθύς, ἱ. ἦμαρ, ἱερὰ ῥέξας, ἀλφίτου ἱεροῦ ἀκτή, Il.16.407, 8.66, 1.147, 11.631; ῑερόν in the first foot of a hex., Theoc.5.22; also in compds. ἱεραγωγός, ἱεροθαλλής, ἱερόφωνος: [pron. full] ῑ always in [var] contr. form ἱρός wh. is used in [dialect] Ep., Hdt., and some [dialect] Ion. inscrr., as IG12(8).265.9 ([place name] Thasos), cf. Semon.7.56, Herod.4.79, al., but is rarely found in codd. of Hp. (never in Heraclit. or Democr.); also in Trag., A.Th. 268, etc., but never required by metre in lyr. of Com.] -
3 ιερος
1) великий, мощный, могучий(ἲς Τηλεμάχοιο, μένος Ἀλκινόοιο, φυλάκων τέλος Hom.)
2) огромный, диковинный, чудовищный(Ἀργείων στρατός, ἰχθύς Hom. - ср. 13; κῦμα Eur.; μέγαν τινὲς οἴονται τὸν ἱερόν Plut.)
3) полновесный, крупный(ἄλφιτον Hom.; Δημήτερος ἀκτή Hes.)
4) роскошный, пышный или священный(ἀλωή, ἐλαίη Hom.; μυρσίνη φόβη Eur.)
5) чудесный, дивный, великолепный(δίφρος Hom.)
6) ниспосланный богами, благодатный(ἦμαρ, κνέφας Hom.; φάος Hes.; ὄμβρος Soph., δρόσοι Eur.)
7) находящийся под покровительством богов, хранимый богами, угодный богам(Τροίης πτολίεθρον Hom.; βασιλεῖς Pind.)
8) посвященный богам, внушающий благоговение, священный(βωμός, δόμος, ποταμός Hom.; δαιμόνων ἀγάλματα Soph.; εἴδωλον Ἥρας Eur.)
9) священный, заповедный(ἄλσος Ἀθηναίης, ἄντρον Νυμφάων Hom.; πέδον Σαλαμῖνος Soph.; χώρα Arst.)
10) священный, неприкосновенный(ἱ. καὴ ἄσυλος δήμαρχος Plut. - лат. tribunus sacrosanctus)
παρθένοι ἱεραί Plut. = αἱ Ἑστιάδες11) священный, культовый(ἑκατόμβη Hom.; χρήματα Plat., Arst.; τριήρης Arst.; ἐσθής Dem.)
ἱ. νόμος περὴ τῆς ἱερομηνίας Dem. — закон о праздновании священного месяца12) устраиваемый в честь богов, религиозный(ἀγῶνες, ἄεθλα Pind.)
13) священный, святой, божественный(γένος, ἀθανάτων Hes. γράμματα Her., NT.)
ἱερὰ νόσος Her., Arst., Plut.; — священная, т.е. падучая болезнь, эпилепсия;ἱερὰ ξυμβουλή Xen. — священный совет, т.е. являющийся делом священного долга или даваемый по чистой совести;ἱερὰ ἄγκυρα Luc. — священный якорь, т.е. последняя надежда;ἱερὸν ὀστοῦν Plut. (лат. os sacrum) — крестцовая кость14) преданный божеству, благочестивый(ἄνθρωπος Arph.; ἱ. καὴ εὐσεβής Soph.). - см. тж. ἱερά и ἱερόν
См. также в других словарях:
ιερός — ή, ό, θηλ. και ά (ΑΜ ἱερός, ά, όν και ἱερός, όν, Α ιων. και ποιητ. τ. ἱρός, ή, όν, δωρ. τ. ἱαρός, αιολ. τ. ἶρος και ἴαρος) 1. αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον θεό ή στη λατρεία του και γενικά στη θρησκεία, άγιος, όσιος (α. «ιερό ευαγγέλιο» β.… … Dictionary of Greek
Ελλάδα - Ιστορία (Αρχαιότητα) — ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ (600000 1100 π.Χ.) Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, θεωρείται ότι η ζωή ξεκίνησε στον ελλαδικό χώρο από το 100 000 π.Χ. (Παλαιολιθική εποχή). Όμως, η χρονική περίοδος που ιστορικά παρουσιάζει εξαιρετικό… … Dictionary of Greek
πάραλος — Ιερή τριήρης της αρχαίας Αθήνας, που μαζί με το άλλο ιερό πλοίο, τη Σαλαμινία εχρησιμοποιείτο για επείγουσες κρατικές υποθέσεις. Για τον λόγο αυτό είχε μόνιμο πλήρωμα, που βρισκόταν συνεχώς σε ετοιμότητα. Οι δύο αυτές τριήρεις είχαν πάρει τα… … Dictionary of Greek
ταμίας — Ονομάζεται τ. εκείνος ο οποίος διευθύνει ένα ταμείο, ο αρμόδιος για την είσπραξη και πληρωμή χρημάτων καθώς και εκείνος, ο οποίος διαχειρίζεται την περιουσία συλλόγων, σωματείων, συνεταιρισμών κλπ. Κατά την αρχαιότητα ονομάζονταν ταμίαι… … Dictionary of Greek
